تاریخچه
اهمیت و نحوه ارزشگذاری سرمایه فکری از دیرباز مورد توجه کشورهای بزرگ دنیاست. اقتصاددانی به نام جان کنت گالبریت برای نخستین بار در سال 1969 از عبارت «سرمایه فکری» استفاده کرد. این در حالی بود که پیش از آن، پیتر دراکر مفهوم «کارگران آگاه» را مطرح کرده بود. در همین راستا مقالات متعددی نیز منتشر شده است. همانطور که پایین تر در خصوص اقدامات صورت گرفته در خصوص ارزشگذاری سرمایه فکری بیان شده است، در سال 2008 محققی آلمانی موفق به طراحی ساختاری محاسباتی در این حوزه شد. با الهام از آن راهنمایی ها، موسسه تحقیق و توسعه اقتصادی آیریا توانسته برای اولین بار در ایران به روشی عملی برای ارایه سرمایه فکری در قالب اعداد کمی و مبلغی دست یابد. به طوریکه تاثیر عناصر سه گانه سرمایه فکری در صورت های مالی سازمان ها، با هر رویکرد و هدفی، قابل اندازه گیری است.

راهنمای ارزشگذاری سرمایه فکری 2001
در سال 2001 اولین راهنمای ارزشگذاری سرمایه فکری با تکیه بر خلق ارزش، ابتکارات و مدیریت دانش توسط کشور دانمارک منتشر و در سال 2003 به روزرسانی شد. این کتابچه راهنما بیان می دارد که چهار نوع منبع دانش شامل کارکنان، مشتریان، فرایندها و فن آوری ها وجود دارد. برای به کارگیری کارآمد این منابع، تهیه یک بیانیه سرمایه فکری (intellectual capital statement) که مانند یکی از صورت های مالی است و بر چگونگی به کار گیری منابع توسط سازمان نظارت دارد، منتج به 1) روایت دانش، 2) مجموعه ای از چالش های مدیریت، 3) تعدادی از ابتکارات و 4) شاخص های مربوطه می شود. این چهار عنصر با هم، بیانیه سرمایه فکری را نمایش می دهند.
راهنمای ارزشگذاری سرمایه فکری 2008
در سال 2008 ارزشگذاری سرمایه فکری در شرکت های کوچک و متوسط (SME) اروپایی توسط موسسه InCaS، بر اساس مدل کارت امتیازدهی طراحی و اجرا شد. بر اساس این راهنما، پیاده سازی بیانیه سرمایه فکری، یک روش مبتنی بر کارگروه است که شامل تعداد مشخصی از کارکنانِ سازمان مورد بررسی می باشد. اعضای تیم پروژه بیانیه سرمایه فکری، برای حصول اطمینان از ارایه بازتاب جامعی از سرمایه فکری شرکت، از واحدها و سلسله مراتب مختلف انتخاب می شوند. بنابراین افراد درگیر در تیم پروژه بیانیه سرمایه فکری، طیفی از نمایندگان مدیریت ارشد تا کارکنان عملیاتی شرکت هستند.
نتایج به دست آمده از پیاده سازی این دستورالعمل، فارغ از دستیابی به اعداد و ارقام، برای بسیاری از شرکت ها رضایت بخش و دور از تصور بود. به عنوان مثال فیلیپ استولاستینر، مدیر عامل پروجریس فرانسه بیان داشت: «با بیانیه سرمایه فکری ما می توانیم اصول بنیادی شرکت را آشکار سازیم و بر این اساس، این اصول بنیادی را به ابزاری برای بهبود سازمان خود تبدیل کنیم. بازتاب استراتژیک موجود در فرایند بیانیه سرمایه فکری، یک نقطه عطف در توسعه شرکت پروجریس بوده است. ما می توانیم تغییرات عمیق شرکت را از زمان تاسیس آن اندازه گیری کنیم و همچنین اهداف جدیدی را برای آینده تعیین کنیم.»